Thói quen của hầu hết người dân Việt Nam khi sức khỏe gặp vấn đề sẽ đi đến các hiệu thuốc gần nhất tự mua kháng sinh uống vì nghĩ kháng sinh hỗ trợ điều trị tất cả các bệnh lý thường gặp. Điều này vô hình chung dẫn đến việc lạm dụng kháng sinh một cách không đáng có. Hãy cùng Trường Cao đẳng Y Hà Nội tìm hiểu những sai lầm khi sử dụng kháng sinh, hậu quả và các giải pháp hạn chế lạm dụng kháng sinh nhé!
Kháng sinh là gì?
Kháng sinh là một nhóm thuốc được sử dụng để chữa các bệnh do vi khuẩn gây ra. Kháng sinh có tác dụng diệt trực tiếp vi khuẩn hoặc làm chậm lại sự phát triển của vi khuẩn để tạo điều kiện cho hệ miễn dịch của cơ thể người giải quyết tình trạng nhiễm khuẩn.
Kháng sinh được phân làm nhiều nhóm như nhóm penicillin, cephalosporin, tetracyclin, quinolon. Mỗi nhóm có một số kháng sinh khác nhau. Những loại kháng sinh thường được sử dụng hiện nay: penicillin, amoxycillin, ampicillin, cephalosporin, erythromycin, tetracylin, doxycyclin, ciprofloxacin, chloramphenicol.
Những sai lầm hay mắc phải khi sử dụng kháng sinh
Sử dụng kháng sinh sai cách, bên cạnh nguyên nhân đến từ các bác sỹ thiếu chuyên môn còn xuất phát từ chính thói quen tự chữa bệnh, tự kê đơn thuốc của bệnh nhân và tình trạng mua thuốc kháng sinh không cần đơn thuốc tại các nhà thuốc. Những sai lầm hay mắc phải khi sử dụng kháng sinh bao gồm:
Sử dụng thuốc kháng sinh khi không bị nhiễm khuẩn.
Lựa chọn thuốc kháng sinh không hợp lý.
Sử dụng thuốc kháng sinh sai cách.
Lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi.
Hậu quả của việc lạm dụng kháng sinh
Sử dụng kháng sinh bất hợp lý khiến cho tình trạng bệnh không được giải quyết mà còn trở nên trầm trọng, thời gian điều trị kéo dài. Dễ tái lại bệnh khiến người bệnh thường xuyên phải nhập viện.
Lạm dụng kháng sinh khiến việc điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn thông thường trở nên khó hơn rất nhiều so với trước kia do vi khuẩn nhờn thuốc, kháng thuốc ngày càng nhiều. Dẫn đến tác dụng chữa trị của kháng sinh ngày càng hạn chế.
Đôi khi, kháng sinh vẫn có khi có tác dụng chữa nhưng lại dễ gây ra phản ứng dị ứng, mẫn cảm thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Sử dụng nhiều kháng sinh và liều cao có khả năng gây suy tủy, nhất là trường hợp sử dụng chloramphenicol nhiều.
Một số kháng sinh như streptomycine, kanamycine dùng liều cao có thể gây điếc và suy thận và một số tác dụng phụ nguy hiểm khác.
Làm lu mờ các triệu chứng của bệnh lý khiến việc chuẩn đoán của bác sỹ trở nên khó khăn hơn. Gia tăng gánh nặng lên các cơ sở y tế và gia đình người bệnh.
Lạm dụng kháng sinh gây ra lãng phí khi liên tục mua kháng sinh về sử dụng mà bệnh vẫn không cải thiện.
Nguyên nhân dẫn đến việc lạm dụng kháng sinh
Do nhận thức của người dân vẫn còn suy nghĩ kháng sinh chữa được bách bệnh nên hễ bị bệnh là sử dụng kháng sinh. Và có khuynh hướng tự mua thuốc, tự chữa bệnh đó là lý do dẫn đến lạm dụng kháng sinh.
Do các nhà thuốc bán thuốc theo yêu cầu của bệnh nhân, khi chưa xác định được loại vi khuẩn nào và nên dùng loại kháng sinh nào là thích hợp. Thậm chí nhiều quầy thuốc cũng dễ dàng giới thiệu người dân sử dụng kháng sinh. Điều đó vô hình chung dẫn đến việc lưu thông mua bán sản phẩm kháng sinh càng trở nên dễ dàng.
Một nguyên nhân khác là ở nước ta quy định việc sử dụng thuốc, việc bán thuốc chưa thật chặt chẽ nên vẫn xảy ra tình trạng lạm dụng thuốc trong điều trị.
Làm thế nào để hạn chế những sai lầm khi sử dụng kháng sinh?
Nước ta là là nước nằm trong “báo động đỏ” về tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, sử dụng kháng sinh sai cách để lại những hệ lụy vô cùng nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Vì thế, mỗi người cần học cách sử dụng kháng sinh đúng liều lượng, đúng loại thuốc và thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Để bảo vệ sức khỏe của chính chúng ta hãy tuân thủ các chỉ dẫn dưới đây:
Khi bị bệnh cần đến các cơ sở y tế để thăm khám để được xác định bênh, vi khuẩn gây bệnh và được lựa chọn thuốc phù hợp giúp điều trị hiệu quả và tránh nguy cơ kháng kháng sinh.
Tuyệt đối không tự ý mua, sử dụng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ, nhất là những trường hợp như ho, cảm lạnh hoặc cảm cúm do virus.
Cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng thuốc kháng sinh. Không tự ý bỏ thuốc hoặc thay đổi liều dùng khi thấy bệnh thuyên giảm, phải uống đủ liều, đủ lượng, đủ thời gian và đúng cách.
